ruimte – Pagina 2 – Grenzkultur

Gildehauser Ostmühle, Molenstichting Drenthe – Molenaarshandwerk

18 april 2019/0 Reacties/in ruimte /door Andrea Möller

Locatie: Gildehaus (DE)
Datum: Pinksertmaandag 2018 en 2019
Organisatie: Ostmühle des VVV Gildehaus

In 1749/1750 werd de Gildehauser Ostmühle, een aardhollander, van Bentheimer zandsteen gebouwd. In haar roerige geschiedenis werd de molen herhaaldelijk bedreigd door sloop, maar de molen is gelukkig toch bewaard gebleven. Sinds 1986 wordt hij door hobbymolenaars van de VVV Gildehaus onderhouden en is de molen voor publiek toegankelijk. Het bakhuis naast de molen verkoopt gedurende de zomermaanden traditioneel brood uit de steenoven. In 2018 werd de Molendag (Pinksertmaandag) met zijn kaderprogramma ondersteund van Grenzkultur door de betrokkenheid van ambachtslieden van andere traditionele beroepen zoals mandenwevers en smeden. In 2019 werd het programma verlengd en nam de Molenstichting Drenthe ook deel aan het evenement.
Informatieborden beschrijven met name de molenaarshandel allgemeen en de Gildehauser Ostmühle.

Stichting Rondom Magnus, AG Plattdeutsches Theater e.V. – Eénakterfestival en Liedjesfestival

18 april 2019/0 Reacties/in leeg, ruimte, taal, vieren /door Andrea Möller

Locatie: Anloo (NL)
Organisatie: Stichting Rondom Magnus

In 2018 werden de streektaal-gerelateerde evenementen Eénakterfestival en het Liedjesfestival in Anloo (NL) georganiseerd. Voor het eerst met Duitse inbreng van Möllenspöllers Emlichheim. Om deze vruchtbare samenwerking verder te stimuleren, komen de evenementen in 2019 terug en worden ze uitgebreid.

Team 75 – Filmen en begeleiden van heemkundige projecten

18 april 2019/in ambachten, leeg, ruimte /door Andrea Möller

Locatie: Lingen (DE)
Organisatie: Team 75

De Lingener Filmamateure e.V. (TEAM 75) begeleiden enkele van de projecten van Grenzkultur om ze professioneel op te nemen in een gemeenschappelijke beeldtaal. Regionale gebruiken zoals het Tunscheren in Lorup of het oude ambacht van bezemstelen werden gevolgd vanaf de voorbereidingen tot de implementatie met de camera. In samenwerking met de VVV Gildehaus werd een film over het molenaarsschip opgenomen in de Ostmühle Gildehaus. Een ander onderwerp was de filmische begeleiding van het maken van een gewaad voor het fonds van Lingen Kivelinge dat uiteindelijk werd gemaakt door andere filmmakers.

Museum Clemenswerth – Valkerij

18 april 2019/0 Reacties/in ambachten, ruimte /door Andrea Möller

Locatie: Sögel (NL)
Organisatie: Schloss Clemenswerth

Keurvorst Clemens August, stichter van Kasteel Clemenswerth, had een grote passie voor de Valkenierskunst. Valkenieren vergt een hoge mate aan inlevingsvermogen en vertrouwen tussen mens en dier. Ook is de kennis van ecologische samenhangen erg belangrijk.
Ten tijde van Clemens August werd de zogenaamde ‘Reiherbeize’ beoefend, de jacht op reigers met speciaal daarvoor afgerichte roofvogels. Bij Kasteel Clemenswerth komt een informatiebord over de valkerij te staan en bij de Falknertag Clemenswerth 2019 is de Deutsche Falkner Orden (DFO) betrokken.

Museum Clemenswerth – Slijpjacht

18 april 2019/0 Reacties/in ruimte /door Andrea Möller

Locatie: Sögel (NL)
Organisatie: Schloss Clemenswerth

Kasteel Clemenswerth werd als jachtkasteel gesticht en daarmee is de jacht een belangrijk thema in het museum. De jacht wordt als veel meer dan het zuiver vangen van dieren beschouwd. De jacht is ook een manifestatie van wetenschap, kennis en technieken. Traditie komt tot uiting in rituelen en klederdrachten.
Aanvankelijk was de drijfjacht gebruikelijk. Deze werd in 1934 verboden en vervangen door de slijpjacht. Daarbij wordt de prooi niet gepord, maar er worden sporen gelezen en vervolgd. Hierbij gelden strenge regels en een strikte rolverdeling onder de deelnemers. Paardensport op hoog niveau, paardenfokkerij, het voeren van de jachtmeute en de klanken van traditionele jachtsignalen verbinden zich tot een indrukwekkend schouwspel.
De Nederlandse kunstenaar Loes Heebink laat zich door de beelden en geluiden inspireren tot een hedendaagse kunstinstallatie over het onderwerp jacht, waarbij het samenspel tussen mens en dier centraal staat.

Huus van de Taol, Emsländische Landschaft e.V. – Poetry Slam up Platt un Drents

18 april 2019/0 Reacties/in ruimte, taal /door Andrea Möller

Locatie: Koetshuis, Dwingeloo (NL)
Datum:22.06.2019
Organisatie: Huus van de Taol

Poetry Slams zijn net zo populair in het graafschap Bentheim en Emsland als in de Nederlandse provincie Drenthe. Wat is er natuurlijker dan beide zijden van de grens in een klap samenbrengen in het kader van een immaterieel cultureel erfgoedproject? De Slams combineren welsprekendheid met inhoud van grappig tot serieus, waar alles van sprankelend rijmend tot doordacht prozaïsch kan voorkomen, zolang het alleen uit de pen van de voorlezer komt. De dichter mag alleen zonder extra middelen meedoen, omdat alleen zijn taal centraal staat.

Deelnemers aan de dialectische slam waren niet te vinden in de Duitse projectregio, dus vochten in plaats daarvan drie jonge Slam talenten uit Grafschaft Bentheim en het Emsland tegen drie woordvoerders van het Noorsaksisch (Drenther Platt) op het subevenement van het literatuur- en muziekfestival ZomerZinnen in Dwingeloo, dat door de Emsländische Landschaft en het Huus van de Taol uit Beilen samen was georganiseerd.

Anna Hans en Rahel Babic uit Grafschaft Bentheim en Milena Stein uit het Emsland streden tegen de Drenthers Annie Martens, Sacha Landkroon en Mischa van Huijstee om het prijzengeld van € 250 en de Golden Siepel (Gouden Ui)-trofee te winnen. Na twee voorrondes streden de beste twee van de zes deelnemers tegen elkaar in een “battle”t. Naast het publiek besloot bestond er ook een jury, een Duits-Nederlands evaluatieduo. Van Duitse zijde was Theresa Sperling er, die ook een nationaal succesvolle Slam-deelnemer is, Arja Olthof was er voor de Huus van de Taol.
Het Poetry Slam project werd aangesloten aan het literatuur- en muziekfestival Zomerzinnen in Dwingeloo (Drenthe).

Kunstproject Clemenswerther Flüsterer

24 januari 2019/0 Reacties/in leeg, ruimte, vieren /door Andrea Möller

Locatie: Schloss Clemenswerth, Sögel (DE)
Datum: September 2019
Organisator: Loes Heebink

De maand september is op Slot Clemenswerth aan de jacht gewijd: Er worden evenementen zoals een “Falknertag” (valkendag) en de ” Hubertusmesse” (Hubertusmis) met slipjacht georganiseerd. Het thema Jacht komt terug in de kunstinstallatie “Clemenswerther Flüsterer” (Clemenswerther Fluisterer). Het kunstwerk maakt deel uit van het project Grenzkultur.

Manshoog maar door hun transparantie zeer ijl staan tussen de bezoekerparkeerplaats en het hoofdkasteel drie figuren: Een paard, een jachthond en een valk. Bezoekers moeten goed kijken en luisteren om het verhaal van deze dieren te ervaren.
De Nederlandse kunstenares Loes Heebink biedt met haar werk niet alleen een hedendaagse visie op het onderwerp “jacht”, maar heeft dankzij haar jachtvergunning ook inzicht in het spel tussen mens en dier tijdens de jacht: “Wat mij het meest fascineert tijdens de jacht is de connectie tussen mens en natuur via de dieren. Als wij goed kijken en luisteren naar het gedrag van de dieren, leren wij ook iets over ons zelf. Wij begrijpen, hoe de natuur in elkaar zit en functioneert. De scherpe zintuigen van de dieren helpen de mensen dan ook om voedsel in de natuur te vinden en te oogsten of bijvoorbeeld een natuurramp of dreigende ziektes te zien aankomen.”
De figuren zijn van transparant acryl gemaakt. Hun geluiden worden door een soundinstallatie afgespeeld – zo kan de sculptuur visueel en hoorbaar worden ervaren.
De drie dieren zijn allemaal van nut voor de jager – zij helpen hem als hij met zijn eigen zintuigen en vaardigheden niet meer verder kan:
Het paard helpt de jager om sneller en langduriger vooruit te komen.
De hond brengt zijn fijne neus en gehoor in.
De valk tenslotte helpt vanuit zijn vogelperspectief de prooi te spotten.

De soundinstallatie wordt mede mogelijk gemaakt door MediaArt Friesland

Rhede – Rheder Markt

29 november 2018/0 Reacties/in ruimte, taal, vieren /door Andrea Möller

Locatie: Rhede (DE)
Datum: t.b.a.
Organisator: Rheder Markt

De Rheder Markt is een volksfeest dat zijn oorsprong vindt in de jaarlijkse paardenmarkt van Rhede. Naast vee kon je vroeger ook voor huishoudelijke artikelen terecht op de markt en er waren kermisachtige attracties. De stad Rhede streeft er naar om de bijna achthonderd jaar oude geschiedenis van de Rheder Markt samen met vergelijkbare markten in de regio vast te leggen. Hiervoor worden oude geschriften en andere bronnen geanalyseerd en becommentarieerd.
Voor de Rheder Markt 2018 werden bovendien acteurs ingehuurd – zij lieten onder meer als stadsomroepers de handel en wandel op de markt tot leven komen.

Forum Juden-Christen Altkreis Lingen – Bedehuis Freren

28 november 2018/0 Reacties/in ruimte /door Andrea Möller

Locatie: Freren
Datum: vanaf 01-27-2019.
Organisator: Forum Juden-Christen Altkreis Lingen e.V.

Het joodse bedehuis in Freren is het oudste in stand gehoudene gebouw van zijn aard in het Emsland.
Sinds 2004 dient het bedehuis als gedenklocatie, zijn bovenetage wordt gebruikt voor joodse ochtendgebeden en voor presentaties en tentoonstellingen.
Het parterre wordt door Forum Juden-Christen Emsland middels projectfinancering met een expositie voor onbepaalde tijd voorzien. Er staan 14 thematische wandplaten geplant die exemplarisch de geschiedenis van het Jodendom in het Emsland aan de synagogengemeente Freren-Fürstenau-Lingen zal vertolken.

De officiele opening van de nieuwe tentoonstelling was op 27 januari 2019.

Heimatverein Schapen e.V., Kattenknüppelverein Schapen e.V. – Kattenknüppeln

22 november 2018/0 Reacties/in ruimte /door Andrea Möller

Locatie: Schapen (DE)

Datum: Opening 23. Augustus 2019

Organisator: Kattenknüppelverein Schapen

In Schapen bestaat ongeveer 400 jaar de Kattenknüppelverein en het daaruit voortvloeiende Kattenknüppelfest, waarvan de oorsprong is gebaseerd op een telling van het dorp. Het voortbestaan van de club en het festival is belangrijk voor het gemeenschapsgevoel in het dorp.

De oorsprong van het Kattenknüppeln, de bijbehorende processie en het dynamisch veranderende festival werden gedocumenteerd voor een kleine tentoonstelling en kunnen zo ook aan de nieuw aangekomen medeburgers worden uitgelegd. Het Kattenknüppelfest 2019, een dorpsevenement, vond plaats op 9 februari. De permanente tentoonstelling, die wordt getoond in het Heimathaus (Altes Pfarrhaus), is sinds augustus 2019 te bezoeken.